La furmaziun dals adverbs

Bgers adverbs vegnan furmos cun agiundscher il suffix -maing a la fuorma feminina da l'adjectiv.

adjectiv (masculin singular)	adjectiv (feminin singular)	adverb
dandet	dandetta	dandettamaing
necessari	necessaria	necessariamaing
profuond	profuonda	profuondamaing

Dandettamaing es gnida la plövgia.

Eau drouv necessariamaing tieu agüd.

El es profuondamaing trist.

 

Attenziun:

Ils adjectivs chi glivran cun -el, -er, -il, -iv ed -öv vegnan transfurmos in adverbs cun agiundscher il suffix -maing a la fuorma masculina da l'adjectiv.

Nus as salüdains cordielmaing.

Tü est amiaivelmaing invideda.

David vo regulermaing a nuder.

Il stram clappa facilmaing fö.

Quist'abitaziun es relativmaing chera.     

L'ova es danövmaing creschida.

Ma: bravamaing, greivamaing      

 

A do eir adjectivs chi vegnan druvos scu adverbs e sun invariabels, p.ex.: bger, poch, güst, fos, greiv, liger, svelt, plaun, bass, ot

Claudia nu disch bger.

El ho scrit quel pled tuot fos.

Martin tira greiv il fled.

Marina vo plaun cun l'auto.

Els cuorran svelt.

Discuorra pü dad ot!

                

Ün pêr adverbs paun gnir druvos taunt in lur fuorma cuorta scu eir cun -maing, p.ex. ferm, greiv

El tegna ferm sieu maun. El es fermamaing persvas.

Anna nu piglia que uschè greiv. El es greivamaing ferieu.

 

Eir ils adverbs as paun disferenzcher tenor lur funcziun:

• adverbs dal lö: cò, lo, dadoura, dapertuot, sur, dalöntsch

Las clevs sun cò.

Vulains' ir dadoura?

 

 

 

• adverbs dal temp: hoz, uossa, alura, darcho, adüna, mê, minchataunt, suvenz

Hoz vegn eau a scoula.

Alura as stu agiundscher la farina.

 

• adverbs da negaziun: na, nu, nun, ünguotta, niauncha, inüngür

Na, ella nu baiva vin.

Eau nu mang ünguotta.

Ella nun es cuntainta.

 

• adverbs dal möd e da la maniera: bain, gugent, invidas, aposta, fich, zuond, mel, nosch, uschè, otramaing, apaina, cu, scu

Luisa legia gugent.

El es apaina rivo.

 

• adverbs da la dumanda: inua? cu? cura? perche?

Inua nascha l'En?

Cu hest tü nom?

Cura riva la posta?

Perche vainsa d'imprender uschè bger?

 

• oters adverbs: avuonda, schi, bger, circa, eir, dapü, damain, memma, quasi, taunt, dimena, exactamaing, precis, forsa, mê pü, mettain, propi, pelvair, prubabelmaing, sainza dubi, perque, perche